Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
De patronis constituendis
Normy dotyczące ustanawiania patronów
(19.03.1973)

[Wstęp – tyt. red.]

1. Na patrona w sensie liturgicznym wybiera się Najświętszą Maryję Pannę, Świętego lub Błogosławionego, który według starożytnej tradycji albo prawnego ustanowienia jest czczony jako opiekun lub wstawiennik u Boga.

2. Należy odróżniać Patrona od Tytułu lub Wezwania jakiegoś kościoła, zgromadzenia, wspólnoty, nawet jeśli Tytuł w jakiś sposób przywołuje patronat.

3. Patronów ustanawia się dla:

a) miejsc (tzn. krajów, regionów, diecezji, miast, osad lub wsi, parafii);

b) rodzin zakonnych;

c) osób prawnych, stowarzyszeń, instytutów, grup zarówno kościelnych, jak i świeckich.

Wybór patrona (Electio)

4. Patronami mogą być wybrani Najświętsza Maryja Panna, pod każdym tytułem przyjętym w świętej liturgii, Aniołowie i Święci. Błogosławieni nie mogą być wybrani Patronami bez specjalnego zezwolenia Stolicy Apostolskiej.1 Zawsze wyklucza się Osoby Boskie.2

5. Patron powinien być tylko jeden. Dopuszcza się wybór dwóch lub więcej Patronów, jeśli ci Święci są umieszczeni razem w kalendarzu liturgicznym.

Zdarza się czasem, że ze specjalnych powodów istnieje drugi Patron, drugorzędny. W przyszłości jednakże ma być tylko jeden Patron, zgodnie ze zwyczajem.

6. Patronowie miejsc powinni być wybierani przez duchowieństwo i wiernych lub przez tych, którzy się uciekają pod opiekę Patrona.

Patronowie rodzin zakonnych, osób prawnych, stowarzyszeń, instytutów, grup, powinni być wybierani przez tych, których to dotyczy, czyli przez członków tworzących rodzinę zakonną, osobę prawną, stowarzyszenie, instytut, grupę.3

Wybór ma być dokonany albo przez konsultacje czyli głosowania, albo przez prośby czyli podpisy.

Zatwierdzenie Patrona (Approbatio)

7. Wybór Patrona powinien być zatwierdzony przez kompetentną władzę kościelną, tj. przez Biskupa dla diecezji, przez Konferencję Biskupów dla prowincji kościelnej, regionu lub kraju, przez Kapitułę prowincjalną dla prowincji kościelnej, przez Kapitułę generalną dla całej rodziny zakonnej. Dla osób prawnych, stowarzyszeń, instytutów, grup istniejących w różnych częściach świata, sprawę przedstawia się Stolicy Świętej.

Potwierdzenie Patrona (Confirmatio)

8. Wybór i uznanie Patrona mają być potwierdzone przez Świętą Kongregację Kultu Bożego.4

Dla otrzymania potwierdzenia, należy wysłać do tejże Kongregacji następujące dokumenty:

a) prośbę władzy miejscowej, zarówno kościelnej, jak też jeśli to wskazane i możliwe, władzy cywilnej;

b) akta, prośby, podpisy, które towarzyszą wyborowi i go dokumentują, a także sprawozdanie, w którym mają być przedstawione racje, dla których dokonał się wybór;

c) zaświadczenie ze strony władzy kościelnej o uznanym wyborze.

9. Potwierdzenia dokonuje wspomniana Kongregacja Dekretem i, gdy idzie o Patronów szerszego regionu, także przez wysłanie Listu Apostolskiego w formie breve.

10. W miejscach, gdzie z upływem czasu wygasł kult i pobożność względem Patrona już ustanowionego bądź przyjętego na podstawie niepamiętnej tradycji, lub gdy o samym Świętym nie wiadomo nic pewnego, nic nie stoi na przeszkodzie, aby po dojrzałym namyśle ustanowić nowego Patrona, zachowując przepisy ustanowione powyżej.5

Liturgiczna celebracja ku czci Patrona

11. Celebracja liturgiczna przysługuje jedynie Patronowi ustanowionemu zgodnie z normami lub uznanemu na podstawie niepamiętnej tradycji. Pozostałym jednak, którzy są nazywani Patronami w szerszym sensie, uznanymi tylko na podstawie pobożności, nie przysługuje żadne specjalne prawo liturgiczne.6

12. Celebracja ku czci Patrona miejsca albo miasta lub miejscowości, osoby prawnej, stowarzyszenia, instytutu, grupy, obchodzona jest w randze uroczystości. Uroczystość taka cieszy się pierwszeństwem przed wszystkimi świętami umieszczonymi w Kalendarzu ogólnym lub partykularnym oraz przed niedzielami okresu Narodzenia Pańskiego i okresu zwykłego.

Celebracja ku czci Patrona diecezji, prowincji, regionu, narodu lub szerszego terytorium i prowincji zakonnej jest obchodzona w randze święta.7 Jeśli jednak istnieją przekonywujące powody natury duszpasterskiej, np. gdy Patron wywarł wielki wpływ na historię tego regionu lub gdy cieszy się wielką czcią wiernych, święto Patrona może stać się uroczystością.8

Patron miejsca lub szerszego regionu powinien być czczony także przez zakonników9 i przez tych, którzy cieszą się przywilejem Kalendarza własnego.

13. Rodziny zakonne mogą celebrować w randze uroczystości albo tylko Patrona albo tylko Tytuł albo tylko Fundatora zaliczonego do grona Świętych. Jednak, w szczególnych okolicznościach rodziny zakonne mogą prosić, aby dwa z wymienionych obchodów miały rangę uroczystości.

14. Patroni drugorzędni już ustanowieni mają być czczeni w randze wspomnienia obowiązkowego.10

15. Patroni ustanowieni do tej pory dla szczególnych racji historycznych, a więc także Patroni ustanowieni ze względu na wyjątkowe okoliczności, np. zarazę, wojnę czy inną klęskę, lub ze względu na specjalny kult już wygasły, w przyszłości nie powinni być już czczeni jako Patroni.11

[Przypisy – tyt. red.]

1 Por. CIC can. 1278.

2 Por. Św. Kongregacja Kultu Bożego, Instr. Calendaria particularia, 24 czerwca 1970, n. 28; A.A.S. 62 (1970), s. 651-663.

3 Por. Św. Kongregacja Kultu Bożego, Instr. Calendaria particularia, n. 30.

4 Por. iMd., n. 30.

5 Por. tamże, n. 33.

6 Por. tamże, n. 29.

7 Por. Ogólne Normy Roku Liturgicznego i Kalendarza, n. 59.

8 Por. Św. Kongregacja Kultu Bożego, Instr. Calendaria particularia, n. 5.

9 Por. Ogólne Normy Roku Liturgicznego i Kalendarza, n. 52c; Św. Kongregacja Kultu Bożego, Instr. Calendaria particularia, n. 16d.

10 Por. Św. Kongregacja Kultu Bożego, Instr. Calendaria particularia, nry 9, 12.

11 Por. tamże, n. 32.