Ks. Jacek Nowak
Wyznanie wiary z obrzędów chrztu świętego podczas Mszy z udziałem dzieci
(2014)

PYTANIE:

Czy w Mszach św. z udziałem dzieci można stosować wyznanie wiary z obrzędów chrztu świętego?

W nawiązaniu do pytania postawionego w liście, trzeba najpierw sięgnąć do Katechizmu, aby zrozumieć następnie przepisy liturgiczne. Symbol wiary jest zbiorem podstawowych prawd wiary, dlatego służy jako pierwszy i podstawowy punkt odniesienia dla katechezy (KKK 188). Pierwsze "wyznanie wiary’ składa się przy chrzcie. "Symbol wiary" jest najpierw symbolem chrzcielnym (KKK 189). Według starożytnej tradycji, o której świadczy już św. Ambroży, wymienia się zazwyczaj dwanaście artykułów "Wyznania wiary’, symbolizujących poprzez liczbę apostołów całość wiary apostolskiej (KKK 191). Wśród wszystkich symboli wiary dwa zajmują szczególne miejsce w życiu Kościoła (KKK 193). Należą do nich: Symbol Apostolski (KKK 194) i Symbol Nicejsko – Konstantynopolitański (KKK 195). Te dwa Wyznania wiary stanowią swoisty katechizm rzymski (por. KKK 196).

Opierając się na tej nauce, a szczególnie na KKK 193. 194, 195 obecny Mszał rzymski z 2002 r. (2008 r.) podaje dwa Symbole wiary jako alternatywne do wypowiadania podczas Mszy Świętej (por. s. 512 – 514). Również OWMR 67 wyjaśnia, czym jest Symbol. To samo można znaleźć w Wprowadzeniu do drugiego wydania Lekcjonarza mszalnego, nr 29. Instrukcja Redemptionis Sacramentum, nr 69 podaje: We Mszy świętej oraz innych celebracjach świętej liturgii nie wolno używać Symbolu, czyli Wyznania wiary, którego nie ma w prawnie zatwierdzonych księgach liturgicznych. Natomiast Dyrektorium o Mszach św. z udziałem dzieci (1.11.1973 r.), nr 49 wspomina o Symbolu apostolskim wyjaśniając, że jego treść stanowi zakres wykształcenia katechizmowego dzieci. To samo stanowisko przyjęła 155 Konferencja Episkopatu Polski w Zaleceniach duszpasterskich Episkopatu Polski w związku z "Dyrektorium o Mszach św. z udziałem dzieci", nr 9c. Ponadto Dyrektorium w nrze 39 radzi, aby dzieci posługując się symbolem apostolskim, o czym w nr 49, przyzwyczajały się powoli do symbolu nicejsko – konstantynopolitańskiego.

Na tej podstawie można jasno wyjaśnić, że podczas Mszy św. z udziałem dzieci (ale także gdy uczestniczą wyłącznie dorośli) można stosować tylko dwa Wyznania wiary: symbol Nicejsko - Konstantynopolitański lub Symbol Apostolski. Symbol chrzcielny (KKK 189) składa się tylko podczas udzielania chrztu lub przy odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych podczas Wigilii Paschalnej, albo przy udzielaniu sakramentu bierzmowania bądź Wiatyku. Stosuje się go także w obrzędzie Błogosławieństwa źródła chrzcielnego bez sprawowania chrztu. W innych sytuacjach liturgia nie przewiduje Symbolu chrzcielnego. W myśl Dyrektorium przystosowanie Mszy św., w której biorą udział dzieci, ma prowadzić do normalnego uczestnictwa w późniejszym wieku, aby było ono świadome, czynne i owocne (por. KL 11).
(Ks. prof. Jacek Nowak SAC)